Jednym z najgłośniejszych ostatnio dokumentów prawnych, który jest związany z motoryzacją jest przepis mówiący o obowiązku rejestracji pojazdów używanych sprowadzonych z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Po ogłoszeniu zmian w prawie o ruchu lądowym na rynku samochodów używanych zadrżało. Jak to? Czy teraz mamy 30 dni na rejestracje samochodu zakupionego za granicą? Nawet jeśli jest uszkodzony, a naprawa będzie trwała dłużej niż miesiąc? W tym artykule postaram się rozłożyć nowe zasady na czynniki pierwsze i odpowiedzieć na nurtujące Was pytania.
Na początku warto podkreślić, że obecnie żadne przepisy polskiego prawa nie określają terminu, w którym auto sprowadzone zza granicy powinno zostać zarejestrowane w Polsce. Stąd dość łatwo spotkać masę ofert aut używanych, które są sprowadzone, np. z Niemiec, stojących na zagranicznych „blachach” oraz wymagających dodatkowych opłat związanych z ich rejestracją, m.in. takich jak tłumaczenie dokumentacji. Jednak od 1 stycznia 2020 to się zmieni. Właściciele aut używanych, sprowadzonych z terytorium UE będą mieli obowiązek zarejestrować pojazd na terytorium Polski w terminie 30 dni od daty jego sprowadzenia. W przypadku niedostosowania się do przepisu taka osoba może spodziewać się kary w wysokości od 200 do 1000 zł, którą może nałożyć starosta.
Auto używane, a co to takiego?
Właściwie czym w świetle polskiego prawa jest auto używane? Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 120 pkt. 4 definiuje towary używane jako „ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112)”. Ta sama ustawa definiuje również nowe środki transportu, które z punktu widzenia osób zainteresowanych są dość istotne, bo w pewnym sensie uzupełniają określenie towaru używanego. Art. 2 pkt 10. definiuje nowe środki transportu lądowego, czyli w tym samochody, jako „pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowata, jeżeli przejechały nie więcej niż 6000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy; za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza; jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta”.
Wyżej wymienione punkty w artykułach 2 oraz 120 pozwalają interpretować za samochód używany pojazd o pojemności skokowej większej niż 48 cm3 lub o mocy większej niż 7,2 kW, który od dnia pierwszej rejestracji przejechał ponad 6000 km, lub gdy od dnia rejestracji minęło ponad 6 miesięcy. Oznacza to więc teoretycznie, że jeśli zakupimy pojazd demonstracyjny poza granicami Polski ale na terytorium UE, który w dniu zakupu ma 3 miesiące i 500 km przebiegu to tak naprawdę powinniśmy mieć 4 miesiące na jego rejestracje w Polsce, chyba że wcześniej pojazd przejedzie dystans 6000 km.
Dodatkowo zmiana, która wchodzi w życie 1 stycznia 2020 mówi wyłącznie o samochodach sprowadzonych z terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej. Więc jeśli sprowadzamy samochód z USA, Japonii lub np. Szwajcarii to przepis ten nie musi być respektowany. Należy wyraźnie zaznaczyć, że wyżej wymienione definicje i przykłady dotyczą również jednośladów.
Data sprowadzenia pojazdu, od kiedy się ją liczy?
Za datę sprowadzeniu pojazdu wedle projektu nowelizacji będzie uznawany „podany przez właściciela pojazdu dzień sprowadzenia z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej pojazdu, do oznaczonego miejsca przeznaczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z nabyciem wewnątrzwspólnotowym pojazdu”. W tym miejscu sprawa w mojej ocenie robi się niezbyt precyzyjna, bo można domniemać, że data sprowadzenia pojazdu będzie deklaracją właściciela i zapewne w bliżej nieokreślonych okolicznościach nastąpi ona np. 3 miesiące od zakupu. Przykładowo obywatel RP pracujący i mieszkający tymczasowo na terenie Niemiec, który kupi samochód nie ma 30 dni na rejestracje samochodu od dnia jego zakupu. Fakultatywny tutaj będzie dzień sprowadzenia pojazdu na terytorium Polski, który równie dobrze może odbyć się 3 miesiące później, jeżeli np. nabywca po zakupie auta wciąż przebywał poza granicami Polski i nie sprowadził w tym czasie fizycznie pojazdu na terytorium RP, a fakt ten nastąpił właśnie po 3 miesiącach.
Kupiłem w Polsce auto sprowadzone 3 tygodnie temu, ile mam czasu na jego rejestracje?
W takim przypadku czas gra na naszą niekorzyść. Przepis nowelizacji wyraźnie mówi, że każdy właściciel samochodu od 01.01.2020 ma 30 dni na jego rejestracje na terytorium Polski od daty jego sprowadzenia z kraju UE. Oznacza to, że jeżeli kupujemy pojazd używany, który został sprowadzony 21 dni wcześniej, to mamy 9 dni na jego rejestracje. W przeciwnym wypadku grozi nam kara pieniężna.
Prowadzę komis, czy też muszę rejestrować pojazdy używane?
Tak, przepis dotyczy wszystkich. Wyłączone spod przepisu są tylko pojazdy nowe, których definicje przytoczyłem wcześniej. Co więcej nie ma tutaj uwzględnionych żadnych wyjątków jeśli chodzi o ubezpieczenie. Oznacza to, że pojawi się dodatkowy koszt związany z posiadaniem polisy OC (tutaj znajdziesz informacje jak zaoszczędzić na ubezpieczeniu komunikacyjnym).
Kupiłem auto uszkodzone, którego naprawa będzie trwała ponad 30 dni, muszę je rejestrować?
Obecnie ustawodawca nie przewidział wyjątkowych okoliczności w przypadku samochodów uszkodzonych. Problematyczna jest sytuacja, w której nie będziemy w stanie uzyskać pozytywnego rezultatu pierwszego badania technicznego, bez którego nie zarejestrujemy auta. Ten precedens pokazuje, że sam projekt zmian wymaga jeszcze dopracowania. W takiej sytuacji, aby nie otrzymać wcześniej wspomnianej kary pieniężnej warto powołać się na art. 189e Kodeksu Postępowania Administracyjnego, który mówi, że „W przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, strona nie podlega ukaraniu”. Pomocny będzie również art. 189f § 1 pkt.1 Kodeksu Postępowania Administracyjnego, który mówi „waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszania prawa”. Szczególnie, gdy mówimy o samochodzie, który i tak nie jest w stanie o własnych siłach poruszać się po drogach publicznych.
Sprowadziłem auto w styczniu 2018, czy grozi mi kara?
Moim zdaniem, jeżeli termin 30 dni od sprowadzenia auta mija przed dniem 31.12.2019 to jego właściciel nie powinien zostać ukarany. Kodeks Postępowania Administracyjnego przewiduje, przy zmianach ustaw stosowanie ustawy lepszej dla strony. Dokładnie określa to art. 189c KPA, który brzmi „Jeżeli w czasie wydawania decyzji w sprawie administracyjnej kary pieniężnej obowiązuje ustawa inna niż w czasie naruszenia prawa, w następstwie którego ma być nałożona kara, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest ona względniejsza dla strony.” Jednak jeśli samochód został sprowadzony z terytorium UE np. 15 grudnia 2019 to moim zdaniem obowiązek rejestracji samochodu w ciągu 30 dni od jego sprowadzenia na terytorium RP utrzymuje się w mocy.
